بازار یابی شبکه ای
بازاریابی شبکه‌ای (به انگلیسی: Network Marketing) یا فروش هرمی (به انگلیسی: Pyramid Selling) یا بازاریابی چندسطحی (به انگلیسی: Multi-level Marketing) با نام اختصاری اِم‌اِل‌اِم (به انگلیسی: MLM)، نوعی شیوه فروش است که در آن کمپانی‌ها محصولات و کالاهای خود را بدون تبلیغات و بدون واسطه به فروش می‌رسانند، و مشتریان پس از خرید در صورت تمایل می‌توانند محصولات کمپانی را بازاریابی کنند و سود بگیرند. درآمد در بازاریابی شبکه‌ای هم در ازای فروش مستقیم کالا و هم در ازای فروش از طریق زیرمجموعه کسب می‌شود.
تفاوت بازاریابی شبکه ای با شرکت های هرمی
به گفتهٔ کمیسیون تجارت فدرال آمریکا (FTC)، شرکت هرمی شرکتی‌ست که به اعضایش حق کمیسیون می‌دهد تا افراد جدید را وارد کنند. شرکت‌های هرمی محصولی را نمی‌فروشند و پول‌های مشتریان را در یکجا جمع می‌کنند و با آن کاری انجام نمی‌دهند. این شرکت‌ها در اکثر کشورهای دنیا از جمله ایران غیرقانونی هستند؛ چون در ازای جذب افراد پول می‌دهند به‌طور اجتناب‌ناپذیر فرو خواهند پاشید و وقتی هرم فروپاشی کند، به جز عده‌ای که در بالای هرم هستند همه دست خالی می‌مانند یا به عبارتی پول خود را می‌بازند.
روش بازاریابی شبکه ای
با در نظر گرفتن مسئله تصاعد و رشد نمایی تعداد زیرشاخه‌های هر نفر میتوان به سرعت تعداد زیادی مشتری و در واقع تعداد زیادی فروشنده جذب کرد اما در جهان واقعی این امر ممکن است؟ اگر تعداد زیرشاخه‌های هر نفر را ۴ نفر در نظر بگیریم و نفر اول ده لایه زیرشاخه داشته باشد رقم باور نکردنی یک میلیون نفر می‌رسیم. آیا یک شرکت بازاریابی با حوزه محدود کاری و محصولات تخصصی می‌تواند یک میلیون بازاریاب داشته باشد؟ مسئله‌ای که در این مورد شرکت با آن روبه رو می‌شود مسئله اشباع بازار است. پس از مدتی بازاریاب‌های جدید که قصد دارند زیرشاخه بگیرند با افرادی روبه رو می‌شوند که یا قبلاً عضو شده‌اند یا قبلاً به آن‌ها پیشنهاد داده شده و مورد توجه آن‌ها قرار نگرفته. در این زمان جذب عضو جدید و فروشنده اضافی برای اعضای جدید ممکن نیست و مجموعه با اشباع و رکود مواجه می‌شود.
بازاریابی شبکه‌ای از دیدگاه دینی
طبق بررسی و نظر شورای نگهبان، بازاریابی شبکه‌ای بر خلاف دین نمی‌باشد عضو فقهای شورای نگهبان ابراز داشت: این بازاریاب کسی است که می‌خواهد چیزی را بفروشد و مسئله این که در صندوق‌ها و شرکت‌های هرمی صرفاً اسمی می‌نویسند و مسئله فروش در کار نیست و فقط به کسی که عضو صندوق می‌شود پول بدهند نیست بلکه می‌خواهد بفروشد در ادامه آمده به نحوی که در بازاریاب به معرفی بازاریاب دیگر به عنوان زیرمجموعه با ایجاد گروه فروش چند سطحی موجب گسترش و افزایش فروش شود، مسئله فروش است.
وی عنوان کرد: کسی شکایت کرد که این اکل مال به باطل است اما این مسئله فروش محسوب شده و اکل مال به باطل نیست، بند «ج» آیین‌نامه بازاریابی شبکه‌ای می‌گوید بازاریاب هر شخصی که خارج از شرکت بازاریابی شبکه‌ای از طریق فروش محصولات به مصرف‌کننده با حمایت و آموزش بازاریابان زیرمجموعه بابت گسترش و افزایش فروش شرکت پاداش یا کمیسیون می‌گیرند، اینجا مسئله خرید و فروش بوده و اسم نوشتن در صندوق‌ها نیست، ما این را گفتیم اشکال ندارد این کاری نیست که در شرکت‌های هرمی انجام می‌شود.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: در سؤال دیگری که دربارهٔ دستورالعمل نحوه فعالیت و نظارت بر شرکت‌ها است به دستورالعمل ایراد شده و ماده یک این دستورالعمل هم دربارهٔ نحوه فروش است، مجوز فعالیت که می‌خواهد به شرکت‌ها داده شود مجوزی است که از سوی دبیرخانه تعیین شده برای شروع به فعالیت شرکت بازاریابی جدید داده می‌شود در این کاری که این شرکت می‌کند دستورالعمل کیفیت فروش است، در آیین‌نامه آمده شرکت بازاریابی شرکتی است که به روش تعریف شده برای عرضه کالای خود اقدام می‌کند یعنی می‌خواهد بفروشد نه این که صندوق در شرکت‌های هرمی باشد.
وی اضافه کرد: ما این مسئله را بر اساس اصل ۴ قانون اساسی بررسی کردیم، این‌گونه نیست که فقها در این مسئله فتوا داده باشند که بگویند فقها نباید فتوا دهند، ما طبق اصل صریح ۴ قانون اساسی قوانین و مقررات را بررسی کنیم، نمی‌توانیم خلاف قانون انجام دهیم، چیزی که بررسی کردیم مربوط به شرکت‌های هرمی نیست بلکه مربوط به خرید و فروش است، در نظارت‌ها بررسی می‌شود که اگر به جایی اجازه فعالیت داده شده و آنگونه که باید عمل نشده باشد کنار گذاشته می‌شود.
بازاریابی شبکه ای بی یانا
تیم مدیریت محتوا و برند سازی بی یانا بر اساس استاندارد های داخلی و قوانین حاکم بر کشور نسبت به تغییر در ساختار بازار یابی شبکه ای گام نهاده است و روش نوینی را برای تعریف و ایجاد ساز کار اجرایی بازار یابی شبکه ای ایجاد کرده است . یکی از این روش ها استفاده از نیروی کاری برای فروش عمده اجناس به سبک گروه های تخفیف گروهی است با این تفاوت که تمام پرداخت های هزینه ها بر اساس معیار استفاده کاربران و تخفیف های لحاظ شده برروی محصولات به صورت پله ای می باشد. در سایت های تخفیف گروهی کاربران صرفا با خرید یک محصول با تخفیف عمل می نمایند ولی در مدل بی یانا کاربران بعد از خرید و معرفی بیشتر افراد برای خرید محصول در انتها با تخفیف بیشتری می توانند از محصول استفاده کنند .
نگرش بازاریابی
دید اصلی روش تخفیف پله ای برای فروش بیشتر با حد پایین و تخفیف لحاظ شده است در این روش بر اساس معیار های سنجش محصول حتی یک محصول در بازده ای به صورت رایگان عرضه خواهد شد . اصل تبلیغات بر اساس برندینگ کردن محصول و ارائه یک نمونه می باشد . نمونه های تبلیغات در بیشتر کلاس ها عرضه می توان به روش های سمپل کردن محصول و یا استفاده از پیشنهاد های شگفت انگیز معرف شد ولی در این روش با برندینگ محصل با عرضه تخفیف پله ای می توان به حد نصاب استفاده و همچنین معرفی محصول پرداخته شود .
روش بازاریابی شبکه ای
روش های ارائه شده در بازاریابی شبکه ای با قواره های پیش فرض می باشد که دارای یک نتیجه ثابت و تعیین شده می باشد ولی در روش بازار یابی شبکه ای بی یانا میتوان بر اساس هر تبلیغ و متد یک شیوه جدید و نتیجه متغییری به دست آورد .
راهکار پیشنهادی FTC پیش از ورود
بهتر است پیش از ورود به بازاریابی شبکه‌ای، موارد زیر انجام شود:
- گرفتن سابقه کمپانی
- تحقیق دربارهٔ محصولات
- پرسش و پاسخ دربارهٔ برنامه و موفقیت
- کشف مرزها و محدودیت‌ها
- ارتباط برقرار کردن با بالا سری‌ها و گرفتن نشانی و شماره تلفن
- مشورت گرفتن از وکیل یا مشاور حقوقی که در سیستم نباشد (ذینفع نباشد و در واقع بی‌طرف باشد و گمراهتان نکند)
- زمان بگذارید. سریع تصمیم نگیرید و قرارداد نبندید تا مدتی فکر کنید.
- ببینید که این کار اصلاً به درد شما می‌خورد؟ با بالاسری‌ها دربارهٔ وقت گذاشتن و هزینه‌های جانبی بپرسید.
- تحقیق زیاد و توجه به مشکوک بودن اصرار بیش از حد آشناکنندگان برای عضویت سریع شما
- گول حرف‌های رؤیایی دیگران را نخوردن و عاقلانه فکرکردن به اصل موضوع
- کسب اطلاعات دربارهٔ بازار مح